پاستا یکی ازمحبوبترین غذاهای دنیاست. پاستا یا ماکارونی غذای کامل و مقوی که در شکلهای مختلف و با انواع سسها پخته میشه. پاستا غذاییه که اکثر افراد اون رو به ایتالیایی بودنش میشناسن و بعیده کشوری رو پیدا کنید که پاستا وجود نداشته باشه. اما اصلا این پاستا چی هست؟ از کجا اومده؟ کی اولین بار به فکرش رسید اینو درست کنه؟ اصلا واقعا پاستا ایتالیاییه؟ چقدر قدیمیه؟ چی شد که همهی دنیا شروع کردن به خوردنش؟ اصلا همهی اینا به کنار، وقتی ماکارونی فقط اسم یه شکل پاستاس ما چرا به همهی انواع پاستا میگیم ماکارونی؟ تو ادامه این مطلب قراره به مناسبت روز جهانی پاستا، تاریخ پاستا رو در قالب قصه جذاب روایت کنیم، اگر علاقمند به شنیدن هستید باهامون همراه باشید
داستان پاستا از اونجا شروع میشه که مارکوپولو جهانگرد معروف ونیزی یه سفر میره چین و از اونجا پاستا رو میاره ایتالیا، ولی بعدها مشخص میشه که پاستا ازچین نیامده، بلکه قدیمیترین استفاده از پاستا برمیگرده به دوران امپراطوری روم. رومیها یه غذایی داشتن به اسم لاگانا که نمونهی اولیهی لازانیا و پاستا بود، یه خمیر خیلی نازک و پهن بود که از ترکیب آرد گندم و آب کاهو درست میشد. لاگانا رو آبپز نمیکردن و با سرخ کردن یا پختن خمیر توی تنور درست میکردن. یکی از مناطق خیلی مهم امپراطوری روم سیسیل بود، سیسیلیا با یه نوع رشته خشک به اسم اتریا که با آب و آرد درست میشد آشنا میشن و تصمیم میگیرن اتریا درست کنن. اما چیزی که درست کردن شبیه اتریا نبود. چون گندم سیسیل، گندم دوروم بود و با گندمی که اتریا از اون تهیه میشد فرق داشت. در نتیجه ازآسیاب کردن گندم دوروم آرد سمولینا و از خمیر تازه ی آن پاستا تهیه میشه
تو قسمت اول گفتیم که سیسیلی ها پاستا با گندم دوروم درست میکنن، اونا که میخواستن یه چیزی شبیه اتریا اعراب داشته باشن حالا پاستایی خوشمزه تر ازون داشتن. سیسیل تو اون زمان به دست اقوام مختلف اداره میشد و همین مراودات با مناطق مختلف باعث شد پاستا به ناپل و شهرهای شمالی مثل روم و میلان هم برسه. شهرهای شمالی شبه جزیره ايتاليا از جنوبی ها ثروتمندتر بودن. بخاطر همین پاستا وقتی به شهرای شمالی میرسه باید یه چیزی بیشتر از آب و سمولینا میداشت. همین میشه که تخم مرغ به پاستای شهرای شمالی اضافه میشه و یه مزه ی جدید رو میسازن
تا جایی شنیدیم که شهرهای شمالی به پاستا تخم مرغ اضافه میکنن، بعد ازین پاستا توی کل مناطق ایتالیا محبوب میشه، انواع و اقسام ازش درست میشه و شکلهای مختلف پیدا میکنه. اما بازم یه چیز خیلی مهم کم داشت! پاستا تو این زمان خالی خالی خورده میشه یعنی هیچ سسی نداشته، سس پاستا حالا حالاها مونده بود تا اختراع بشه، تا اینکه در قرن هجدهم مردم جنوب ایتالیا میرن سراغ یه چیزی که هیچکس تو اروپای اون دوران جرات نمیکرده بره سمتش، یه میوه ی ممنوعه
مناطق شمالی که شهرهای روم و میلان جزشون بودن سطح بالا بودن و میتونستن با پاستاشون چیزای خاصی مثل پنیر یا سبزیجات هم بخورن، اما در مناطق جنوبی ازین خبرا نبود. یکی ازین شهرای جنوبی فقیر ناپل بود. گرسنگی شدید باعث شد ناپلی ها برن سراغ گوجه فرنگی، گوجه فرنگی اولین بار تو آمریکای لاتین و توسط مردم بومی اونجا یعنی سرخپوستان کشف شد، این مردم چندین قرن بود که گوجه فرنگی میخوردن و غیر از خودشون کسی از وجود گوجه فرنگی خبر نداشت. تا اینکه در قرن ۱۶ وضعیت دنیا و قدرت هایی مانند بریتانیا، روسیه، فرانسه دستخوش تغییرات میشه. اما قدرت هیچ کدوم ازین کشورها به ابرقدرت قرن ۱۶ یعنی امپراطوری اسپانیا نمیرسید. نیروی دریایی افسانه ای اسپانیا تونسته بود خیلی از مناطق رو تصرف کنه
گرسنگی شدید باعث میشه که مردم ناپل برن سراغ مصرف گوجه فرنگی.اواخر قرن پانزدهم که قاره ی آمریکا کشف میشه، اسپانیا با استفاده از نیروی دریایی و ارتش قوی خیلی راحت مناطق آمریکا رو تصرف میکنه. گوجه فرنگی یکی از کالاهایی بوده که بومی های آمریکا مصرف میکردن و اسپانیایی ها خوششون میاد و میخوان این کالا رو صادر کنن ولی به دو دلیل فرهنگی و پزشکی مردم اروپا از گوجه فرنگی خوششون نمیاد، اول اینکه چون غذای بومیان بوده اونارو وحشی و بدوی میدونن و نمیخوان غذای اونارو مصرف کنند و دلیل پزشکی اینکه فکر میکردند گوجه فرنگی سمی هست.ناپل که تحت سلطه اسپانیا بود و مردم گرسنه ای داشته شروع کردن به مصرف گوجه فرنگی و میبینن که نه تنها چیزیشون نشده بلکه از گرسنگی هم نجات پيدا کردن. پس ناپلی ها کلی غذای خوشمزه با گوجه فرنگی و ترکیب اون با ادویه های مختلف درست میکنن. تا اینکه انقلاب در تاریخ پاستا رخ میده و اون ترکیب جادویی پاستا با سس گوجه فرنگی هست. بعد از چند سال نه تنها ناپل بلکه شهرهای شمالی هم به این ترکیب دست پیدا میکنند
در قسمت پنجم گفتیم که در اثر مصرف گوجه فرنگی ترکیب جادویی پاستا با گوجه فرنگی متداول میشه. مردم شهرای جنوبی ایتالیا بدلیل فقر تصمیم به مهاجرت به آمریکا گرفتند. ایتالیایی های مهاجر پاستا و فرهنگ غذایی شون رو به آمریکا هم بردند ولی ذائقه آمریکایی ها با پاستای اصیل ایتالیایی سازگار نبود و به فکر تغییر افتادند پس به پاستای ایتالیایی گوشت قلقلی اضافه کردن و باعث شد پای پاستا به سفره آمریکایی ها باز بشه. قبلا داستان پیدایش پاستا آلفردو رو گفتیم که از ترکیب فتوچینی، پنیر پارمزان و کره بود و در ورژن آمریکایی به اون خامه اضافه میشه که یکی از محبوبترین غذاهای دنیا میشه. سال ۱۹۲۲ و روی کار آمدن موسولینی با یه تصمیم عجیب همراه بوده، منع مصرف پاستا در ایتالیا. برای این کارم چند تا دلیل داشت مثل بحث واردات گندم، ارزش غذایی پاستا و... این ممنوعيت یکی از مشکلات مردم ایتالیا با موسولینی بود تا اینکه در سال ١٩۴۵ اون سقوط میکنه و پاستا آزاد میشه
در قسمت ششم گفتیم که با سقوط موسولینی ممنوعیت خوردن پاستا هم در ایتالیا آزاد میشه. داستان رسیدن پاستا به ایران از اواسط دوره ی رضاشاه شروع میشه. تا قبل ازون هیچ فرمی از پاستا وجود نداشت. دیپلمات هایی که تهران مشغول کار بودن شروع به وارد کردن و خوردن پاستا میکنند. تا اینکه در سال ١٣١٣ کارخانه ای در ایران شروع به تولید ماکارونی میکنه، ماکارونی که در اصل یک شکلی از پاستاست، شبیه لوله های هلالی کوچک. تولید این کارخونه کم بود و فقط به اشراف و سفرا میرسید ولی کم کم ماکارونی دست مردم عادی هم رسید و کارخونه ها انواع دیگه ای از پاستا هم تولید کردن که اسپاگتی مهمترین اون بود ولی بین ما همون اسم ماکارونی که اولین نوع تولیدی بود مرسوم میشه. سس پاستا متناسب با ذائقه ایرانی با گوشت چرخ کرده و فلفل دلمه و گاهی قارچ درست میشه. اما مهترین چیزی که به پاستا در ایران اضافه شد ته دیگ سیب زمینی بود، ترکیبی که با پاستا یک شاهکار هنری بود
در قسمت قبل گفتیم که پاستا با ته دیگ سیب زمینی راهشو تو خونه های ایرانی باز میکنه... از سال ۸۴ که گروه زر شروع به تولید پاستا کردند پاستا با آرد سمولینا توی ایران راه میفته و دیگه این محصول هیچی از نمونه های خارجیش کمتر نداره، به شکلی که پاستا جز محصولات صادراتی ایران به حساب میاد و زرماکارون بزرگترین صادر کننده ی پاستا ایرانه. زرماکارون کارش رو بر اساس یک ایده اصلی جلو برده و اون اینکه امنیت غذایی حق همه ی انسان هاست، در نتیجه در تمام مراحل تولید تلاش کردن تا غذای با کیفیت و با مناسب ترین قیمت به دست مصرف کننده برسونن. به هر حال پاستا یه مسیر خیلی طولانی رو طی کرد تا به اینجا رسید، از سیسیل تا ناپل از ناپل تا رم از رم تا نیویورک و از نیویورک به همه ی دنیا. .