از آشپزخانه‌های ایتالیایی گرفته تا سفره‌های ایرانی، این رشته‌های خوش‌عطر و رنگارنگ همیشه جایی برای خود داشته‌اند. اما اگر کمی دقیق‌تر نگاه کنیم، پاستا یا ماکارونی فقط رشته‌های بلند و صاف نیستند که ما می‌شناسیم. شکل‌ها و فرم‌های جذابی از ماکارونی وجود دارد؛ از مارپیچ‌های کوچک و پروانه‌ای‌های ظریف گرفته تا لوله‌ای‌های توپر و صدفی‌های دوست‌داشتنی. در واقع، انواع ماکارونی شکل دار هم در ظاهر و هم در طرز پخت، میزان جذب سس و حتی بافت نهایی با هم متفاوت هستند. همین تفاوت‌های کوچک باعث شده که هر شکل ماکارونی، کاربرد خاص خودش را در غذاهای مختلف داشته باشد؛ بعضی مخصوص سالاد و سوپ، بعضی برای سس‌های غلیظ و بعضی هم برای پاستاهای مجلسی. در ادامه این مطلب از زر ماکارون، قرار است با هم به دنیای رنگارنگ و خوش‌فرم ماکارونی‌ها سر بزنیم، با انواع شکل‌های ماکارونی آشنا شویم و ببینیم هر کدام در چه غذایی استفاده می‌شوند.
چرا شکل ماکارونی مهم است؟
شاید در نگاه اول، شکل ماکارونی تنها جنبه‌ی ظاهری داشته باشد؛ اما واقعیت این است که شکل و فرم ماکارونی نقش مستقیمی در طعم، بافت و نوع سرو آن دارد. هر شکل ماکارونی یا پاستا فرمی با هدفی خاص طراحی شده و ترکیب درست آن با سس یا مواد غذایی، تفاوت زیادی در طعم نهایی دارد. برای مثال، پاستاهای لوله‌ای شکل مانند پاستا پنه ریگاته یا سدانو، به دلیل فضای داخلی و خطوط روی سطح خود، برای سس‌های غلیظ و خامه‌ای عالی‌اند. سس به خورد لوله‌ها می‌رود و هر لقمه را پرملات‌تر و دلچسب‌تر می‌کند. در مقابل، پاستاهای نازک یا مارپیچی مثل فوسیلی یا مته‌ای، برای سس‌های سبک‌تر و غذاهای رنگارنگ گزینه‌ی بهتری هستند، چون سس را به اندازه‌ی کافی روی سطح خود نگه می‌دارند بدون اینکه بیش از حد سنگین شوند.
انتخاب درست انواع شکل ماکارونی می‌تواند تنوع غذایی را نیز بیشتر کند. مثلاً ماکارونی‌های پروانه‌ای یا پاستا پیکولی برای سالادهای سرد فوق‌العاده‌اند، چون پس از پخت هم فرم خود را حفظ می‌کنند. در مقابل، شلز یا صدفی‌ها برای غذاهای بین‌المللی مثل «پاستا پرشده» (Stuffed Pasta) به کار می‌روند و معمولاً با ترکیبی از پنیر، سبزیجات یا گوشت پر می‌شوند. در تهیه‌ی سوپ‌ها و غذاهای سبک نیز ماکارونی‌های کوچک‌تر، مثل پیکولی سبزیجات، انتخاب بهتری هستند، چون به‌خوبی با بافت نرم سوپ هماهنگ می‌شوند و باعث سنگین شدن غذا نمی‌شوند.
پیشنهاد می‌کنیم نگاهی بیندازید به: تاریخچه پاستا؛ سفری خوشمزه در زمان و فرهنگ
آشنایی با انواع ماکارونی شکل دار
وقتی اسم ماکارونی را می‌شنویم، ذهن بیشتر ما به سمت رشته‌های بلند و ساده می‌رود؛ اما در واقع، انواع ماکارونی شکل دار دنیایی رنگارنگ و پر از تنوع هستند. هر شکل ماکارونی از نظر ظاهری متفاوت است و فلسفه‌ای پشت طراحی‌اش وجود دارد. از فرم‌های مارپیچ گرفته تا صدفی، پروانه‌ای یا لوله‌ای تا پاستا فتوچینی؛ هر کدام برای نوع خاصی از سس، پخت و حتی حال‌و‌هوای سفره طراحی شده‌اند. بیایید با هم به سراغ معروف‌ترین شکل‌های ماکارونی برویم و ببینیم هر کدام چه ویژگی‌هایی دارند و برای چه غذاهایی مناسب‌تر هستند.
مدل پنه ریگاته (Penne Rigate)
پنه ریگاته یکی از پرکاربردترین انواع شکل‌های ماکارونی است. شکل لوله‌ای با برش مورب در دو سر و خطوط باریکی که روی بدنه دارد، باعث می‌شود سس‌ها به‌خوبی به آن بچسبند. این ماکارونی در آشپزی ایتالیایی جایگاه ویژه‌ای دارد و یکی از انتخاب‌های اصلی برای سس‌های خامه‌ای، پستو یا آلفردو است. در کنار مرغ، قارچ یا سبزیجات هم ترکیبی خوبی می‌سازد. چون تو خالی است، سس به خوبی در آن نفوذ کرده و ترکیب می‌شود؛ یعنی هیچ قاشقی بی‌مزه از آب درنمی‌آید. پیشنهاد می‌کنیم به شما این رسپی خوشمزه طرز تهیه پاستا پنه با مرغ و اسفناج را بخوانید.
پاستا فوسیلی (Fusilli)
فوسیلی‌ها با پیچ‌های منظم و ظریف خود، انگار در حال رقص درون بشقاب‌اند. فرم مارپیچی سس را بین شیارهای خود نگه می‌دارد؛ به همین دلیل برای سس‌های غلیظ، پاستا سالاد یا حتی پاستاهای تنوری عالی است. در انواع ماکارونی شکل دار، فوسیلی یکی از پرطرفدارترین‌هاست چون هم زیباست، هم به خوبی با سس ترکیب می‌شود.
مدل پروانه‌ای (Farfalle)
پروانه‌ای‌ها یا همان Farfalle از آن مدل‌هایی هستند که لبخند به سفره می‌آورند. وسط ضخیم‌تر و کناره‌های چین‌خورده‌شان باعث می‌شود بافت خاصی در دهان حس شود. پاستا پروانه‌ای برای غذاهای سبک و سالادهای سرد عالی است و در ترکیب با گوجه‌فرنگی، زیتون، ذرت یا سس ماست، غذایی خوش‌رنگ و اشتهابرانگیز می‌سازد. راز جذابیتش؟ همین تضاد میان مرکز سفت‌تر و کناره‌های نرم‌تر که در هر لقمه بافت متفاوتی دارد. رسپی طرز تهیه چیپس ماکارونی ترد و خوشمزه با مدل پروانه ای را در زر ماکارون بخوانید.
پاستا مته‌ای (Rotini / Spirali)
پاستای مته‌ای ظاهری شبیه ابزار نجاری دارد. شیارهای مارپیچ آن باعث می‌شود سس، روغن زیتون یا مواد ریزتر مثل سبزیجات و پنیر به‌خوبی روی سطحش بمانند. در شکل انواع ماکارونی، این مدل برای سس‌های سبک‌تر یا پاستاهای سرد ایده‌آل است. همچنین می‌توان از آن در غذاهای فر یا ترکیب با سس‌های خامه‌ای و سبزیجات استفاده کرد. در مدل‌های سبزیجاتی زرماکارون، رنگ‌های مختلف مته‌ای ظاهر بشقاب را خاص‌تر می‌کند.
پاستا شلز (Shells)
شکل صدفی این ماکارونی باعث شده یکی از خلاقانه‌ترین فرم‌ها در دنیای ماکارونی باشد که در سایزهای کوچک، متوسط و بزرگ تولید می‌شود. سایز کوچک‌تر آن برای سوپ‌ها و سالادها مناسب است و نوع بزرگ‌تر (جامبو شلز) مخصوص پر کردن با ترکیب‌هایی از پنیر، گوشت یا اسفناج است.
پاستا گراندی (Grandi)
گراندی‌ها از نظر ظاهر شبیه پنه هستند اما ضخیم‌تر و حجیم‌ترند. برای غذاهایی که نیاز به ماکارونی مقاوم‌تر در برابر حرارت دارند، مثل پاستا گراتن یا پاستاهای فرپز، انتخابی مناسبی هستند. این مدل در بسته‌های سبزیجاتی زرماکارون هم موجود است و رنگ‌هایش جذابیت بصری غذا را بیشتر می‌کند.
پاستا سدانو (Sedano)
سدانو یکی از انواع ماکارونی شکل دار است که معمولاً کمتر شناخته می‌شود اما در آشپزی حرفه‌ای بسیار کاربرد دارد. لوله‌ای و کوتاه با سطحی صاف است، در نتیجه برای سس‌های سبک‌تر یا غذاهای سریع مثل پاستا با روغن زیتون، سیر و فلفل مناسب است. همچنین به خاطر شکل جمع‌وجورش، در ظرف‌های تک‌نفره یا سروهای فانتزی ظاهری تمیز و مرتب دارد.
پاستا تابی (Tabi)
پاستای تابی فرم پیچ‌خورده و موج‌دار دارد، شبیه نوارهایی که در هم تابیده‌اند. همین انحنا باعث می‌شود سس به‌خوبی روی سطح آن بنشیند. این مدل کمتر شناخته‌شده است، اما در ترکیب با سس‌های خامه‌ای و سبزیجاتی فوق‌العاده است. مخصوصا زمانی که می‌خواهید پاستایی متفاوت‌تر از مدل‌های معمولی سرو کنید.
پاستا گرامینیا و فانتزیا میکس (Graminia / Fantasia Mix)
این دو نوع، ترکیبی از چند شکل انواع ماکارونی در یک بسته هستند. در مدل‌های فانتزیا میکس زرماکارون، چندین فرم مختلف مثل پروانه‌ای، مارپیچی و لوله‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند تا رنگ، فرم و تنوع را یک‌جا به بشقاب شما بیاورند. مدل سبزیجاتی این پاستاها نیز از رنگ‌های طبیعی (هویج، اسفناج و پاپریکا) تشکیل شده و با توجه به خواص ماکارونی برای کودکان، گزینه‌ای عالی برای جذب و تغذیه بهتر کودکان است.
پیکولی کوچک، ظریف و دوست‌داشتنی است. این مدل در میان انواع شکل‌های ماکارونی، محبوب سوپ‌دوستان است. سایز کوچک آن باعث می‌شود سریع بپزد و در ترکیب با مواد نرم مثل هویج یا گوشت مرغ، بافت خوبی داشته باشد. هر کدام از انواع ماکارونی شکل دار، کاربرد خاص خود را دارند. از پنه‌های کلاسیک گرفته تا شلزهای فانتزی، انتخاب درست آن‌ها می‌تواند تفاوت میان یک غذای ساده و یک تجربه‌ی خوش‌طعم و چشم‌نواز باشد.
خواندن این مطلب را از دست ندهید: فرق ماکارونی با اسپاگتی در چیست؟
انواع ماکارونی شکل‌دار در زر ماکارون
چند مدل ماکارونی شکل‌دار در زر ماکارون وجود دارد و هرکدام چه ویژگی‌هایی دارند؟
|
محصول زر ماکارون |
نوع ماکارونی | ویژگی ظاهری |
بهترین کاربرد |
|
پاستا فرمی پنه ریگاته / پنه ریگاته سبزیجات |
لوله‌ای با شیار | مناسب برای نگه داشتن سس غلیظ |
سس‌های خامه‌ای، پاستا سالاد، غذاهای پنیری |
|
پاستا فرمی فوسیلی / فوسیلی سبزیجات |
مارپیچ کوچک | جذب‌کننده عالی سس |
پاستاهای سرد، سبزیجاتی، غذاهای رنگارنگ |
|
پاستا فرمی پروانه‌ای / پروانه‌ای سبزیجات |
پروانه‌ای | مرکز ضخیم و کناره‌های چین‌خورده |
سالاد ماکارونی، غذاهای سبک، غذاهای کودکانه |
|
پاستا فرمی مته‌ای / مته‌ای سبزیجات |
مارپیچی کوتاه | شیارهای مارپیچ، مناسب جذب سس |
سس‌های سبک، سالاد، غذاهای تنوری |
|
پاستا فرمی شلز / شلز سبزیجات |
صدفی | اندازه‌های کوچک تا بزرگ، قابلیت پر شدن |
سوپ، سالاد، پر کردن با پنیر و گوشت |
|
پاستا جامبو شلز |
صدفی بزرگ | مناسب برای پر کردن با مواد غذایی |
پاستاهای پرشده و غذاهای مجلسی |
|
پاستا فرمی گراندی / گراندی سبزیجات |
لوله‌ای ضخیم | حجم بیشتر، مقاوم در برابر حرارت |
پاستا گراتن، سس‌های گوشتی، ترکیبات پنیری |
|
پاستا فرمی سدانو |
لوله‌ای کوتاه و صاف | مناسب سس‌های سبک |
پاستاهای سریع، سروهای تک‌نفره |
|
پاستا فرمی تابی |
نوار تاب‌خورده | سطح موج‌دار برای جذب سس |
سس‌های خامه‌ای و سبزیجاتی |
|
پاستا فرمی فانتزیا میکس |
ترکیبی از چند شکل | رنگارنگ، متنوع |
سالاد، غذای کودکان، تزئین غذا |
|
پاستا فرمی گرامینیا |
ترکیبی از چند شکل | چندفرمی، بافت متنوع |
سالاد، غذاهای فانتزی |
|
پاستا فرمی پیکولی / پیکولی سبزیجات |
کوچک و ظریف | سایز کوچک، سریع پخت |
سوپ، سالاد سبک، غذای کودک |
نکات مهم در پخت ماکارونی شکل دار
- انتخاب مقدار آب کافی: برای جلوگیری از چسبیدن ماکارونی، همیشه از آب زیاد استفاده کنید و آن را به اندازه کافی بجوشانید.
- نمک زدن آب: قبل از ریختن ماکارونی، در آب نمک بریزید. این کار باعث می‌شود ماکارونی مزه‌دار و طعم نهایی غذا بهتر شود.
- زمان پخت مناسب: هر نوع ماکارونی شکل دار، زمان پخت متفاوتی دارد. برای حفظ بافت ایده‌آل و جلوگیری از له شدن، زمان پیشنهادی روی بسته‌بندی را رعایت کنید.
- آبکش کردن سریع: پس از پخت، ماکارونی را فوراً آبکش کنید و اگر قرار است با سس مخلوط شود، کمی روغن زیتون اضافه کنید تا کمتر بچسبد.
- توجه به نوع ماکارونی: ماکارونی‌های لوله‌ای و صدفی (مثل پنه و شلز) برای سس‌های غلیظ بهتر هستند. ماکارونی‌های کوچک یا مارپیچ (مثل فوسیلی و مته‌ای) برای سالاد و سوپ مناسب هستند. ماکارونی‌های ظریف و پروانه‌ای برای غذاهای سبک و برای کودکان عالی هستند.
- پخت برای سالاد سرد: اگر می‌خواهید ماکارونی را برای سالاد استفاده کنید، کمی کمتر از حالت معمول بپزید تا پس از خنک شدن، فرم خود را حفظ کند.
- تست کردن: همیشه قبل از آبکش کردن، یک تکه ماکارونی را بچشید تا مطمئن شوید نرم شده اما له نشده است.
این مطلب می‌تواند برایتان جالب باشد: اشتباهات رایج در پخت ماکارونی و روش درست آن
سخن آخر
وجود انواع ماکارونی شکل دار با تنوع بی‌نظیر خود، هم ظاهر سفره را جذاب‌تر و هم تجربه‌ی خوردن غذا بهتر می‌کنند. هر شکل ماکارونی، فلسفه و کاربرد مخصوص خود را دارد: از پنه و سدانو برای سس‌های غلیظ گرفته تا فوسیلی و مته‌ای برای سالاد و سوپ و پروانه‌ای و شلز که برای غذاهای فانتزی و مجلسی هستند. انتخاب درست شکل ماکارونی هم بافت و طعم غذا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و هم می‌تواند تصویری اشتهابرانگیز به وعده‌های شما بدهد. رعایت نکات ساده در پخت، شناخت کاربرد هر شکل و ترکیب مناسب با سس یا مواد غذایی، باعث می‌شود حتی ساده‌ترین پاستا هم به یک غذای خوش‌طعم و دیدنی تبدیل شود. در نهایت، شناخت و استفاده صحیح از انواع شکل‌های ماکارونی به شما امکان می‌دهد تا خلاقیت خود را در آشپزی افزایش دهید و تجربه‌ای متفاوت و خوشمزه برای خود و خانواده‌تان بسازید.
سوالات متداول
در این قسمت به چند پرسش پرتکرار درمورد انواع ماکارونی شکل‌دار پاسخ می‌دهیم:
آیا نوع شکل ماکارونی واقعاً در طعم یا بافت غذا تأثیر دارد؟
بله، شکل ماکارونی بر جذب سس، نگه‌داری طعم و تجربه‌ی خوردن تأثیرگذار است. برای نمونه، ماکارونی‌های لوله‌ای شیار یا فضای داخلی دارند که سس را بهتر در خود نگه می‌دارند.
آیا همه انواع شکل ماکارونی را می‌شود در سالاد یا سوپ استفاده کرد؟
خیر، انتخاب شکل مناسب برای سالاد یا سوپ اهمیت دارد. ماکارونی‌های کوچک‌تر و فرم‌داده‌شده مثل «پیکولی» یا «شلز کوچک» برای سوپ یا سالاد سرد مناسب‌ترند، چون سریع‌تر پخته می‌شوند و فرم خود را حفظ می‌کنند.
آیا می‌توان ماکارونی شکل دار و ماکارونی رشته‌ای را باهم پخت؟
بله می‌شود، اما بهتر است به نکاتی توجه شود: اگر ماکارونی‌های شکل دار و رشته‌ای را با هم بریزید، زمان پخت آن‌ها ممکن است متفاوت باشد؛ برای مثال، بعضی از شکل‌ها دیرتر نرم می‌شوند یا زودتر له می‌شوند.
چگونه می‌توانم مطمئن شوم ماکارونی شکل دار هنگام پخت فرم خود را از دست نمی‌دهد؟
برای حفظ فرم ماکارونی شکل دار، رعایت چند نکته مهم توصیه می‌شود:
- آبی که برای پخت استفاده می‌شود باید به اندازه کافی جوشیده باشد.
- زمان پخت نه خیلی کوتاه و نه خیلی زیاد باشد.
- پس از آبکش کردن، اگر قرار نیست بلافاصله با سس مخلوط شود، می‌توان با کمی روغن زیتون آن را چرب کرد تا به هم نچسبد.
- در سالاد سرد، پس از آبکش کردن می‌توان با آب سرد شستشو داد تا پخت متوقف و فرم بهتر حفظ شود.
